Σύνδρομο Couvade ή αρρενολοχεία
Όταν ο σύντροφος της εγκύου διαμαρτύρεται για λιγούρες, ναυτίες και κράμπες ... Προσπάθεια αποπροσανατολισμού της εγκύου από τα δυσάρεστα συμπτώματα; Αδιαφορία και έμμεσος εμπαιγμός ή μήπως συμπτώματα εγκυμοσύνης στο μέλλων πατέρα, επιστημονικά αποδεδειγμένα και ορισμένα ως σύνδρομο couvade ή αρρενολοχεία;
Έχει παρατηρηθεί ότι όσο η μετάβαση στην πατρότητα παραμελείται, δηλαδή όσο ο μέλλων πατέρας δε συμμετέχει στις διαδικασίες και προετοιμασίες για τον ερχομό του νέου μέλους της οικογένειας, τόσο περισσότερο, ο νέος πατέρας υποφέρει από «συμπτώματα συμπάθειας».
Συγκεκριμένα, υπάρχει ένα ποσοστό αντρών που βιώνουν και οι ίδιοι συμπτώματα εγκυμοσύνης όταν η σύντροφός τους μένει έγκυος. Οι επιστήμονες ονομάζουν το εντυπωσιακό αυτό φαινόμενο «σύνδρομο Couvade». Το couvade syndrome (από τη γαλλική λέξη couver που σημαίνει επωάζω) ή αλλιώς αρρενολοχεία, όπως ονομάζουν το παράδοξο αυτό φαινόμενο οι επιστήμονες, είναι μια κατάσταση που εκδηλώνουν αρκετοί άντρες που περιμένουν να έρθει στον κόσμο το παιδί τους για πρώτη φορά.
Δεν αναγνωρίζεται επίσημα ως διαταραχή ή ασθένεια, είναι όμως αρκετά σύνηθες ένας άντρας του οποίου η σύντροφος είναι έγκυος να εκδηλώνει και ο ίδιος συμπτώματα εγκυμοσύνης!
- Σωματικά συμπτώματα: ναυτία, καούρες, πόνος στην περιοχή της κοιλιάς, φούσκωμα, αλλαγές στην όρεξη, αναπνευστικά προβλήματα, πονόδοντος, κράμπες στα πόδια, πόνος στη μέση, ερεθισμός στην περιοχή των γεννητικών οργάνων αφορούν στα σωματικά συμπτώματα που μπορούν να εκδηλωθούν.
- Ψυχολογικά συμπτώματα: Επίσης, αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου, άγχος, συμπτώματα κατάθλιψης, μειωμένη ερωτική διάθεση, νευρικότητα είναι πιθανά ψυχολογικά συμπτώματα που μπορούν να εκδηλωθούν.
Αναλυτική περιγραφή του θέματος:
Ορμονικές αλλαγές
Σε μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στο Πανεπιστήμιο Μεμόριαλ στο Νιουφάουντλαντ του Καναδά, φάνηκε πως οι άντρες που πρόκειται να γίνουν πατέρες παρουσιάζουν σημαντικά αυξημένα επίπεδα προλακτίνης στο αίμα τους. Η προλακτίνη είναι η ορμόνη που καθορίζει την παραγωγή γάλακτος στις νέες μητέρες και, μολονότι υπάρχει και στους άντρες, φυσιολογικά είναι πολύ χαμηλή. Όπως έγραψαν οι επιστήμονες στην επιθεώρηση Evolution & Human Behavior, και τα επίπεδα της τεστοστερόνης, παρουσιάζουν μείωση έως 33%. Μετά μάλιστα τη γέννηση των μωρών φαίνεται πως η τεστοστερόνη παρουσιάζει μείωση στο άκουσμα του κλάματος του νεογνού.
Δεν είναι, όμως, μόνο τα επίπεδα προλακτίνης και τεστοστερόνης που αλλάζουν. Μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Mayo Clinic Proceedings έδειξε πως στο νέο πατέρα είναι αυξημένα και τα επίπεδα των οιστρογόνων, της χαλαρωτικής ορμόνης του γυναικείου φύλου, που κυκλοφορεί και στο αντρικό αίμα. Τα ορμονικά αυτά «σκαμπανεβάσματα», απ' ότι φαίνεται τους προετοιμάζουν για την απαιτητική αυτή φάση της ζωής τους.
Νευρολογικές αλλαγές
Σε νευρολογικό επίπεδο και εστιάζοντας τη μελέτη στην αμυγδαλή, το κομμάτι του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τα συναισθήματα, η αμυγδαλή διαπιστώνεται πως προκαλεί στον πατέρα αισθήματα παρόμοια με αυτά που νιώθει η μητέρα. Αυτό ανακάλυψαν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ισραήλ, δείχνοντας πως υπάρχουν νευροφυσιολογικές ανακατατάξεις που ορίζουν και εσωτερικά την αλλαγή στη ζωή ενός ανθρώπου όταν γίνεται γονέας, είτε είναι άντρας, είτε γυναίκα. Το συγκεκριμένο συμπέρασμα βγήκε από τη μελέτη εγκεφαλογραφημάτων ανδρών πριν γίνουν μπαμπάδες και αφού κράτησαν το παιδί τους στην αγκαλιά τους. Οι αλλαγές που λαμβάνουν χώρα, δίνουν στον άντρα τη δυνατότητα να βιώνει πιο έντονα συναισθήματα και να έχει πιο ισχυρό το αίσθημα της ασφάλειας, κάτι που τον κάνει πιο καλό γονέα. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν για ακόμη μια φορά πως υπάρχει νευρωνικό δίκτυο που υπόκειται συγκεκριμένες αλλαγές όταν εμπλέκεται η ανατροφή των παιδιών στη ζωή ενός άνδρα, αποδεικνύοντας το μεγαλείο της φύσης.
Πρόληψη της αρρενολοχείας
Συμμετοχή στις προετοιμασίες και τις διαδικασίες
Πέρα από συναισθηματικό μοίρασμα και δέσιμο που νιώθει το ζευγάρι συμμετέχοντας από κοινού στις προετοιμασίες και τις διαδικασίες για τον ερχομό του μωρού, η ενεργή συμμετοχή του μέλλοντος πατέρα στις όποιες προετοιμασίες είναι ιδιαίτερης σημασίας και για τον ίδιο. Η μέλλουσα μητέρα προετοιμάζεται για αυτό το μεταβατικό επίπεδο και τη νέα πραγματικότητα που θα κληθεί να διαχειριστεί πέραν των διαδικαστικών λειτουργιών και μέσω της σταδιακής σωματικής της αλλαγής και φυσικά μέσω της σωματικής αλληλεπίδρασης με το έμβρυο. Το γεγονός αυτό την καθιστά σταδιακά ολοένα και πιο συνειδητοποιημένη με το μεταβατικό στάδιο. Ο μέλλων πατέρας αν παραμείνει παθητικός παρατηρητής σε αυτό το στάδιο, ενδεχομένως να δυσκολευτεί να το διαχειριστεί αφού δε θα έχει επεξεργαστεί σταδιακά τις σκέψεις και τα συναισθήματά του και δε θα προετοιμαστεί αναλόγως αντίστοιχα.
Από κοινού επισκέψεις στο γυναικολόγο
Δεν είναι τυχαίο που οι περισσότεροι γιατροί συνιστούν να πηγαίνει μαζί το ζευγάρι στα προγραμματισμένα ραντεβού. Όσο πιο πολλά γνωρίζει για την κύηση ο μπαμπάς, τόσο λιγότερες πιθανότητες έχει να πελαγώσει μέχρι τον τοκετό και να αρχίσει να εμφανίζει συμπτώματα συνδρόμου Couvade ως απόρροια του στρες. Η αξία της ενημέρωσης είναι σημαντική και για τα μαθήματα ανώδυνου τοκετού.
Μοίρασμα εμπειρικής πληροφόρησης και συναισθημάτων
Σημαντικό είναι ο μέλλων πατέρας να ζητήσει πληροφόρηση από το συγγενικό, φιλικό κύκλο και να μοιραστεί σκέψεις και συναισθήματα τόσο με άτομα που πέρασαν το ίδιο μεταβατικό στάδιο , όσο και με τη σύντροφο του η οποία ενδεχομένως να έχει τις ίδιες σκέψεις και ανησυχίες με τον ίδιο.
Η ιδέα της πατρότητας είναι για άλλους συναρπαστική και για άλλους εξαιρετικά αγχωτική. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται σωστή διαχείριση του στρες, ώστε ο ερχομός του μωρού να φέρει στο ζευγάρι μόνο χαρά και όχι περιττές ανησυχίες.

Βιβλιογραφία:
– Changes in sexuality in women and men during pregnancy, LY Bogren – Archives of Sexual Behavior, 1991 – Springer
– The couvade syndrome, WH TRETHOWAN, MF Conlon – The British Journal of Psychiatry, 1965 – RCP
Ειρήνη Παναγοπούλου, Κλινική Ψυχολόγος, Ειδικός Σεξουαλικής Υγείας