Στην ημερίδα παραβρέθηκαν οι γεωπόνοι του Δήμου Ευαγγελοπούλου Ελένη και Καλφούντζου Παρασκευή.

   Η Άννα Φουλίδου, Προϊσταμένη του Τμήματος Πυρηνοκάρπων & Μηλοειδών της Διεύθυνσης Παραγωγής & Αξιοποίησης προϊόντων Δενδροκηπευτικής ΥΠΑΑ&Τ, εισηγήτρια του θέματος "Προωθούμενες καλλιέργειες ΥΠΑΑ&Τ" ανέφερε για τις προωθούμενες εναλλακτικές – συμπληρωματικές καλλιέργειες:
Μύρτιλο (καλλιεργείται στη Δράμα από μια μικρή ομάδα παραγωγών, έχει υψηλό κόστος εγκατάστασης καλλιέργειας και συγκομιδής, ανθεκτικό σε χαμηλές θερμοκρασίες και μεταποιείται σε πολλά προϊόντα).
Κρανιά (σε ορεινά και ημιορεινά αγροτεμάχια, αυξημένη περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά, καρποφορεί το 4ο-5ο έτος).
Ροδιά (καλλιεργείται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, αποφυγή περιοχών με χαμηλές θερμοκρασίες, αντέχει στην ξηρασία, απαιτείται άρδευση το καλοκαίρι, το ρόδι έχει υψηλή θρεπτική αξία).
Μανιτάρια (έχουν δημιουργηθεί πολλές μονάδες τα τελευταία χρόνια, γνωστές ποικιλίες οι Pleurotus και Agaricus, αξιοποιούνται μικρά αγροτεμάχια και αποθήκες, πλεονεκτεί στο ότι αποδίδει πολύ ικανοποιητικό εισόδημα και έχει υψηλή διατροφική αξία και μειονεκτεί στο μικρό χρόνο συντήρησης νωπού προϊόντος ).
Τρούφα (εξαιρετικό γαστρονομικό προϊόν, αξιοποιεί ορεινά αγροτεμάχια, απαιτεί 6-7-8 χρόνια για να καρποφορήσει, έχει μικρή ζήτηση από Έλληνες καταναλωτές και υψηλό κόστος αγοράς ειδικά εκπαιδευμένου σκύλου).
Ιπποφαές (ο καρπός έχει πολυάριθμες βιταμίνες, καλλιεργείται σε ποικιλία εδαφών, αντέχει σε πολύ χαμηλές και υψηλές θερμοκρασίες, χρήση και ως ζωοτροφή).
Goji berry (υπερτροφή, ισχυρό αντιγηραντικό, απαιτεί 1-2 χρόνια για να καρποφορήσει).
Στέβια (περιέχει τρεις φυσικές γλυκαντικές ουσίες, μηδενική θερμιδική περιεκτικότητα, αντιγηραντικές ιδιότητες, εύκολη καλλιέργεια, χρήση και ως ζωοτροφή, μελισσοκομικό φυτό, χρήση σε πολλά προϊόντα).
Λαχανευόμενα είδη (ζοχός, γαλατσίδα, κάππαρη, ριζώδης μαϊντανός κ.α., έχουν υψηλή θρεπτική αξία, μεγάλη ανθεκτικότητα σε εχθρούς και ασθένειες).

   Αναφέρθηκε ότι είναι απαραίτητος ο σχεδιασμός επιχειρηματικού πλάνου πριν την επιλογή της κατάλληλης καλλιέργειας που θα στηρίζεται στα ακόλουθα: ακραίες θερμοκρασίες, περιβάλλον, σύσταση εδάφους, διαθέσιμα χρήματα, κόστος καλλιέργειας, κύριο ή συμπληρωματικό εισόδημα, τιμή και τόπος διάθεσης, συνεργασία με άλλους αγρότες και δυνατότητες χρηματοδότησης. Επιδίωξη είναι η δημιουργία βιώσιμης εκμετάλλευσης. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσω των προγραμμάτων ενίσχυσης του ΥΠΑΑ&Τ και ειδικότερα από τα μέτρα: 1.2.1, 1.2.3 Α, 2.1.4.

   Θέμα της εισήγησης του Δρ. Δημητρίου Βλαχοστέργιου, Ερευνητή Ινστιτούτου Κτηνοτροφικών Φυτών & Βοσκών Λάρισας - ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ ήταν "Τα όσπρια στη Θεσσαλία (Καλλιέργεια-Έρευνα-Προοπτική)". Ειδικότερα ανέφερε ότι τα όσπρια έχουν πρωτεΐνη υψηλής διατροφικής αξίας εφάμιλλη του κρέατος. Το κυριότερο χαρακτηριστικό της καλλιέργειας των οσπρίων στην Ελλάδα είναι η μικρή σε έκταση καλλιέργεια τους, με συνέπεια την ελλειμματική παραγωγή που δεν μπορεί να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες της κατανάλωσης. Επίσης το κόστος παραγωγής της καλλιέργειας σε σχέση με τις τιμές παραγωγού, τεχνικά ζητήματα της καλλιέργειας, η διάθεση, η τυποποίηση και εμπορία του προϊόντος, η διαμόρφωση των καταναλωτικών προτύπων προς την κατεύθυνση της ποιότητας και της επωνυμίας του προϊόντος αποτελούν τα σημαντικότερα προβλήματα. Από τα καλλιεργούμενα όσπρια στη χώρα μας ανέλυσε τη φακή, το ρεβίθι και το φασόλι, αναφέρθηκε στους εχθρούς και τις ασθένειες τους καθώς και στις ποικιλίες – δημιουργίες του Ινστιτούτου Κτηνοτροφικών Φυτών, γραμμένες στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών. Παρουσίασε την ενδεικτική ανάλυση του κόστους παραγωγής τους όπως απεικονίζεται στον παρακάτω πίνακα:

   Η διαφαινόμενη ανάπτυξη των οσπρίων θα πρέπει να θέσει εξαρχής τα ζητήματα παραγωγής και διάθεσης σε μια σύγχρονη, ορθολογική και επιστημονική βάση αξιοποιώντας τα παρακάτω εργαλεία και τις προοπτικές:
1. Αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της μακροχρόνιας εθνικής αγροτικής έρευνας τόσο στον τομέα της δημιουργίας ποικιλιών όσο και σε θέματα τεχνικής καλλιέργειας που διεξάγεται από το 1933 στην περιοχή της Θεσσαλίας (ΙΚΦ&Β).
2. Οργάνωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων με επιχειρηματική συνείδηση σε ατομικό επίπεδο, σε ομάδες παραγωγών ή με τη μορφή της συμβολαιακής γεωργίας.
3. Αξιοποίηση των εθνικών νόμων και των δράσεων της ΕΕ που στοχεύουν στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των Ελληνικών Προϊόντων.
4. Έμφαση στην ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος.
5. Αξιοποίηση των οσπρίων στα σχήματα αμειψισποράς, στα προγράμματα μείωσης της αζωτούχου λίπανσης και γενικότερα στα αγροπεριβαλλοντικά προγράμματα.
6. Ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας. Η βιολογική γεωργία των οσπρίων παραμένει πάντοτε μια επιλογή για όσους αγρότες πληρούν τις προϋποθέσεις και έχουν την όρεξη και το μεράκι να εργαστούν σωστά και υπεύθυνα.

   Η 3η εισήγηση των Δρ. Ιωάννη Σπανού και Δρ. Παναγιώτη Πλατή, Ερευνητών Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης - ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ είχε ως θέμα "Εναλλακτικές καλλιέργειες με άγρια φρούτα του δάσους και χρυσοφόρα δασοπονικά είδη: Αρώνια, κρανιά, φελλοφρύς: Φυτά με ...χίλιες χρήσεις".
Ανέφεραν τα εξής: Τα νέα είδη που προτείνονται για εναλλακτικές και συμπληρωματικές καλλιέργειες στην χώρα μας κατατάσσονται στις ακόλουθες κατηγορίες:
Κατηγορία 1
Εδώδιμα με φαρμακευτικές ιδιότητες: Αρώνια η μεγαλόκαρπη, Κρανιά, Μύρτιλo, Goji berry, Φραγκοστάφυλο, Ροδιά.
Κατηγορία 2
Ιπποφαές, Αλόη, Κράταιγος, Δεντρολίβανο, Σπαθόχορτο, Δάφνη, Τσαπουρνιά, Σορβιά.
Κατηγορία 3
Θυμάρι, Μελισσόχορτο, Φασκόμηλο, Τσάι, Στέβια.
Κατηγορία 4 Δασοπονικά είδη
1. Καστανιά        5. Φλαμουριά
2. Φουντουκιά    6. Κουκουναριά
3. Καρυδιά         7. Μαύρη Πεύκη
4. Αγριοκερασιά  8. Φελλοφόρος Δρυς
Η Φελλοφόρος Δρυς μαζί με την ελιά και την καστανιά θεωρούνται χρυσοφόρα είδη. Η Φελλοφόρος Δρυς (φελλοφρύς) έχει απαιτήσεις από -15ο έως 45οC, υγρά εδάφη, υψόμετρο 0-700 μ.

   Η Δρ. Κατερίνα – Μαργαρίτα Κουκ, Κέντρο Γεωργικής Έρευνας Βόρειας Ελλάδας - ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, εισηγήτρια του θέματος "Αρωματικά – Φαρμακευτικά Φυτά" (ΑΦΦ) ανέφερε ότι: Τα Αρωματικά φυτά είναι φυτά που περιέχουν πτητικές χημικές ενώσεις και χρησιμοποιούνται ως αρτύματα, μπαχαρικά, αφεψήματα και αρώματα. Έχουν αντιοξειδωτικές, αντιμυκητιακές, αντιβιοτικές δράσεις. Τα Φαρμακευτικά φυτά είναι φυτά που περιέχουν βιοδραστικές (βιολογικά δραστικές) ενώσεις που χρησιμοποιούνται στην Ιατρική. Στη φύση απειλούνται από υπερσυλλογή. Η καλλιέργεια των ΑΦΦ επιτρέπει την προστασία των φυσικών αποθεμάτων.

   Παρουσίασε τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας για την καλλιέργεια των ΑΦΦ: η επιλογή του πολλαπλασιαστικού υλικού (πιστοποιημένο υλικό από σπέρματα ή μοσχεύματα, από εξειδικευμένα φυτώρια ή από ΕΛΓΟ -Δήμητρα), τα είδη των φυτών (ανάλογα με την καταλληλότητα εδάφους, τις κλιματικές συνθήκες κ.α.), η καλλιέργεια, η συγκομιδή, η αποξήρανση και οι δυνατότητες διάθεσης του παραγόμενου προϊόντος καθώς και ενδεικτικά οι αποδόσεις και το κόστος ( κόστος ανά φυτό: 0,10-0,25 €, το αρχικό κόστος για φυτικό υλικό εξαρτάται από την πυκνότητα φύτευσης και το κόστος αγοράς κάθε φυτού). Επεσήμανε την σημασία της ποιότητας του πολλαπλασιαστικού υλικού και την αξιοποίηση ελληνικών αυτοφυών φυτών και την καταλληλότητα του είδους για την περιοχή της καλλιέργειας. Οι βιολογικές καλλιέργειες προσφέρουν προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας, μεγαλύτερης αξίας από τις συμβατικές καλλιέργειες, ασφαλή για τον καταναλωτή, χωρίς υπολείμματα και είναι φιλικές προς τον παραγωγό και το περιβάλλον. Υπάρχει όμως η ανάγκη για έρευνα αγοράς για την διάθεση του τελικού προϊόντος.

   Στις μονοετείς καλλιέργειες ανέφερε τις: Μάραθος, Άνηθος, Κύμινο, Κορίανδρος και Χαμομήλι. Τα πλεονεκτήματα της καλλιέργειας τους είναι: παραγωγή από την 1η χρονιά, μικρός κύκλος ζωής, παράγουν σπόρους, δεν παρουσιάζουν ασθένειες και προσβολή από εχθρούς, αξιοποίηση προϋπάρχοντος εξοπλισμού όπως θεριζοαλωνιστικές και σπαρτικές, αποθήκευση παρόμοια με το σιτάρι, δεν υπάρχει δέσμευση γης για πολλά έτη. Τα μειονεκτήματα είναι η μειωμένη παραγωγή σε ξερικούς αγρούς και το ότι απαιτείται σκάλισμα για την αντιμετώπιση των ζιζανίων.

   Στις πολυετείς καλλιέργειες είναι η Ρίγανη, το Φασκόμηλο, το Τσάι του βουνού, η Μέντα, η Λεβάντα, ο Βασιλικός και το Δεντρολίβανο. Τα πλεονεκτήματα είναι: η παραγωγή από το 2ο έτος, λιγότερη φροντίδα για τα ζιζάνια, ενδείκνυνται σε εδάφη χαμηλής γονιμότητας, χαμηλές απαιτήσεις σε νερό και λίπασμα, ο παραγωγός μπορεί να παράγει καινούρια φυτά. Τα μειονεκτήματα είναι: αυξημένα έξοδα το 1ο έτος (για αγορά φυτών, φύτεμα και μικρή παραγωγή) και η απαίτηση για κατάλληλες συνθήκες αποξήρανσης και αποθήκευσης για αποφυγή υγρασίας, φωτός και οσμών. Ειδικότερα για τη ρίγανη: απόδοση 150-300 kg/στρ., τιμή εμπορίου 2-6 €/ kg, έσοδα 300-1800 €/ στρ., περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο 3-7%. Συνήθως δεν προσβάλλεται από εχθρούς, αποξηραίνεται στο χωράφι, σε ξηραντήρες και σε σκέπαστρα, η καταπολέμηση των ζιζανίων γίνεται χωρίς χημικά (με σκάλισμα ή γεωύφασμα). Επισημαίνεται η αναγκαιότητα για έγκυρη και διαρκή ενημέρωση για το κόστος παραγωγής και τα αναμενόμενα έσοδα, για τα πλεονεκτήματα συνεργασίας ομάδων παραγωγών και για τους τρόπους ελάττωσης του κόστους. Η ανταλλαγή γνώσεων και τεχνογνωσίας και η συνεργασία με ομάδες διαφορετικών ειδικοτήτων μπορεί να συμβάλλει στην εύρεση καινοτόμων προϊόντων και διαδικασιών για οικονομική αξιοποίηση των τοπικών πόρων. Σχετικά με την επιδότηση μονάδων παραγωγής αιθέριων ελαίων η ενίσχυση μέσω ΕΣΠΑ είναι 40-60% για επενδύσεις από 30.000- 300.000 €. Περισσότερες πληροφορίες στους ιστοτόπους: espa.gr και antagonistikotita.gr.

   Ο Καθηγητής Δημήτριος Κουρέτας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Βιοχημείας & Βιοτεχνολογίας, εισηγητής του θέματος "Προστιθέμενη αξία από αρωματικά – φαρμακευτικά φυτά" τόνισε ότι κάθε προϊόν πρέπει να έχει διατροφική ταυτότητα και να υπάρχει περιβαλλοντικό αποτύπωμα (που καλλιεργήθηκε, τι περιέχει, τι διαφορά έχει από το προϊόν άλλης χώρας). Για την προώθηση των προϊόντων απαιτείται να γίνουν συνεταιρισμοί Α.Ε.