- Παράλληλα με τις χορευτικές εκδηλώσεις, το πρωί της δεύτερης ημέρας της 19ης Πανελλήνιας Σύναξης Καππαδόκων στα Φάρσαλα πραγματοποιήθηκε αρχαιολογική ξενάγηση στην πόλη από την αρχαιολόγο Βάσω Νούλα και στη συνέχεια επιστημονική ημερίδα στο Πολιτιστικό Κέντρο με θέμα: «Από την Καππαδοκία στη χώρα του Ομηρικού Αχιλλέα, Παραμύθια-Μουχαμπέτια».
Η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Μικρασιατών, κατά την έναρξη της ημερίδας ανέφερε τα εξής: «Σας καλωσορίζω σε ένα κομμάτι της τριήμερης διοργάνωσης του Γαβουστίματος και στην σημερινή ημερίδα επιστημονική μας ημερίδα. Για όλους εμάς τους σύγχρονους Έλληνες η Ανατολή έχει γίνει μια μνήμη που την αγγίζει κάθε τόσο, όπως ο άνθρωπος αγγίζει με το δάχτυλό του μια ανοιχτή πληγή. Μια πληγή που στο άγγιγμά της, πάντα θα πονά, πάντα θα ματώνει. Εμάς όμως ο πόνος θα μας αφήνει αδιάφορους και θα ζητάμε να μάθουμε. Γι' αυτό επιλέξαμε στην τριήμερη διοργάνωση μας να εντάξουμε την ημερίδα αυτή. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω όσους βρίσκεστε εδώ και ελπίζω η μάθηση αυτή από τα θέματα που θα σας αναλύσουν οι εισηγητές μας, να είναι δημιουργική».
Χαιρετισμό στην εκδήλωση πραγματοποίησαν ο Βουλευτής Λάρισας Νίκος Παπαδόπουλος και ο Δήμαρχος Φαρσάλων Άρης Καραχάλιος που αμφότεροι εστίασαν στη σημαντικότητα της διοργάνωσης, ενώ ο Άρης Καραχάλιος ανακοίνωσε και την πρόθεσή του να προχωρήσει στην έκδοση των Πρακτικών της ημερίδας.
Ακολούθησαν οι εισηγήσεις:
- Κατσίκας Δημήτριος: «Η θρησκευτική ζωή των Καππαδοκών στην πρώτη και στην δεύτερη πατρίδα»
- Ιντζεσίλογλου Νικόλαος: «Η συνθήκη της Λωζάνης και η αφομοίωση του Μικρασιατικού Πολιτισμού»
- Καραχάλιος Άρης – Νούλα Βασιλική: «Το μακραίωνο ταξίδι των Φαρσάλων στον χρόνο και στην ιστορία»
- Μανταλιάς Κων/νος: «Εγκατάσταση και μετακίνηση των Μικρασιατών στη γη των Φαρσάλων»
- Αλιβάνογλου Καλλιόπη: «Τα παραμύθια Μουχαμπέτια στη ζωή των Καππαδοκών».
- Κατά τη διάρκεια των βραδινών εκδηλώσεων της δεύτερης ημέρας του 19ου Γαβουστίματος, τα λάβαρα των συλλόγων, έπειτα από τη δεύτερη συνεχόμενη πατινάδα στο κέντρο της πόλης, έφτασαν στον χώρο της σκεπαστής αγοράς, όπου απέσπασαν το χειροκρότημα από το πλήθος που τους περίμενε.
Σειρά εκπροσώπων της πολιτικής σκηνής απηύθυναν χαιρετισμούς τη δεύτερη αυτή ημέρα:
Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βασίλης Κόκκκαλης είπε: «Ευθύνη και χρέος όλων μας, όλων των πολιτικών δυνάμεων, είναι η διαρκής ευαισθησία και εγρήγορση, η ανάληψη και η στήριξη πρωτοβουλιών για τη διάσωση και τη μεταλαμπάδευση του πολιτισμού που αναπτύχθηκε στην Καππαδοκία.
Χαιρετίζω την πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Μικρασιατών Επαρχίας Φαρσάλων για την διοργάνωση του 19ου Πανελληνίου Γαβουστίματος. Η παρουσία σας και ο ενθουσιασμός σας επιβεβαιώνουν την αγάπη σας για τις αλησμόνητες πατρίδες αλλά και τον ισχυρό δεσμό σας με την Καππαδοκία, αυτό τον ιδιαίτερο τόπο και ότι αφέθηκε πίσω υλικό και έμψυχο. Η σημερινή εκδήλωση αποτελεί ένα ταξίδι στις ρίζες, στα μέρη που άνθισε ο ελληνισμός αλλά και ο χριστιανισμός.
Θα ήθελα να συγχαρώ τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μικρασιατών Επαρχίας Φαρσάλων για την άρτια οργάνωση της εκδήλωσης αλλά και για την αφοσίωση και τη συνεχή προσπάθεια της διατήρησης της αλυσίδας της μνήμης, αυτής που κρατάει ζωντανή 100 σχεδόν χρόνια μετά τον ξεριζωμό, της ανάδειξης και προβολής του πολιτισμού, της παράδοσης, των αξιών, των ηθών και των εθίμων.
Η γη της Καππαδοκίας υπήρξε μήτρα για τον ελληνισμό και το χριστιανισμό. Η ακμή του καππαδοκικού Ελληνισμού διακόπηκε βίαια με τη συνθήκη της Λωζάννης και την ανταλλαγή πληθυσμών του 1924. Οι πρόσφυγες μετέφεραν στα μέρη όπου εγκαταστάθηκαν, μνήμες από τις αλησμόνητες πατρίδες, τέχνες, έθιμα και τελετουργίες, μουσικές και χορούς, γεύσεις και παραδόσεις, που αποτελούν πολύτιμα σημεία αναφοράς και ταυτότητας.
Η Καππαδοκία πριν τις καταστροφές του μεγάλου ξεριζωμού ήταν τόπος πνεύματος και πολιτισμού. Αυτό τον τόπο της δόξας, της παράδοσης, της πίστης, της ιστορίας, του πολιτισμού, της ζωής αλλά και του θανάτου έχουμε υποχρέωση να τον κρατάμε ζωντανό στη μνήμη μας. Ως πολιτική ηγεσία οφείλουμε να συμβάλλουμε στη σφυρηλάτηση των συνειδήσεων και την ομοψυχία για να αντιμετωπίσει ο ελληνικός λαός όλους τους σύγχρονους κινδύνους. Η γνώση της ταυτότητάς μας και των αξιών μας και η ζωντανή μνήμη της ιστορικής αλήθειας βοηθούν στην κατανόηση των σημερινών προκλήσεων και συντελούν στην καλύτερη προετοιμασία του ελληνικού λαού για το μέλλον. Άλλωστε λαός χωρίς μνήμη είναι λαός χωρίς μέλλον.
Ευθύνη και χρέος όλων μας, όλων των πολιτικών δυνάμεων είναι η διαρκής ευαισθησία και εγρήγορση, η ανάληψη και η στήριξη πρωτοβουλιών για τη διάσωση και την μεταλαμπάδευση του πολιτισμού που αναπτύχθηκε στην Καππαδοκία, ενός πολιτισμού που ακτινοβόλησε έως τη Δύση και τη Ρωσία και που με τη ζύμωσή του γεννά νέες μορφές και διδάσκει πως το ταπεινό με το πνευματικό του βάθος επιβάλλεται απέναντι στο εφήμερο και το επιτηδευμένο.»
Ο Καππαδόκας στην καταγωγή, Βουλευτής Μάξιμος Χαρακόπουλος είπε χαιρετίζοντας:
«Με ιδιαίτερη χαρά καλωσορίζω τους εκπροσώπους των Καππαδοκικών συλλόγων από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα στα Φάρσαλα. Και η χαρά μου είναι διπλή γιατί για δεύτερη χρονιά γίνεται το μεγάλο αυτό πολιτιστικό γεγονός για τον προσφυγικό κόσμο, το «Γαβούστιμα», η Πανελλήνια Σύναξη των Καππαδοκών, στην εκλογική μου περιφέρεια, τη Λάρισα. Πέρυσι στη γενέτειρά μου τα Βούναινα, και φέτος στα Φάρσαλα του Αχιλλέα».
Ο Βουλευτής, που στο περσινό Γαβούστιμα ανακηρύχθηκε «Άξιος των Καππαδοκών», τόνισε με νόημα ότι «οι Καππαδόκες ήταν οι ακρίτες των συνόρων της χιλιόχρονης, ένδοξης αυτοκρατορίας της Ρωμανίας, που οι Φράγκοι τον 16ο αιώνα ονόμασαν βυζαντινή. Με πρώτο τον χιλιοτραγουδισμένο Βασίλειο Διογένη Άκριτα ήταν αυτοί που φύλαγαν τις Θερμοπύλες της Ρωμιοσύνης και της Ορθοδοξίας.
Φυλάττουν τα ιερά και τα όσια...
Και οι απόγονοι των προσφύγων, μετά την μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, φυλάττουν στη νέα πατρίδα τα ιερά και τα όσια, τις Θερμοπύλες της εθνικής και θρησκευτικής μας συνείδησης. Σε πείσμα διαφόρων ανιστόρητων που επιχειρούν να απαξιώσουν τα εθνικά μας σύμβολα, την σημαία μας, και να υποτιμήσουν τη ορθόδοξη παράδοσή μας. Αυτή την παράδοση οφείλουμε να μεταλαμπαδεύσουμε κι εμείς στα παιδιά μας».
Ο Θεσσαλός πολιτικός και συγγραφέας εξήγησε ότι «η ενσωμάτωση των προσφύγων και ιδιαίτερα των Καππαδοκών που πολλές φορές αγνοούσαν το γλωσσικό κώδικα επικοινωνίας ήταν τραυματική. Θυμάμαι τα λόγια πρόσφυγα πρώτης γενιάς κατά την εκπόνηση της διδακτορικής μου διατριβής, που εκδόθηκε σε βιβλίο με τον τίτλο «Ρωμιοί της Καππαδοκίας» και με τίμησαν προλογίζοντάς το ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής. «Αχ Τζάνετ τι τραβήξαμε ένας Θεός ξέρει! Στην πατρίδα (εννοεί τη Μικρασία) μας έλεγαν γκιαούρηδες και όταν ήρθαμε εδώ μας φώναζαν τουρκόσπορους» ήταν τα λόγια του αείμνηστου Παναγιώτη Χατζηλιάδη από τη Σουλούτσοβα της επαρχίας Νίγδης.
Από τον Παΐσιο έως τον Σεφέρη...
Οι πρόσφυγες παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν ρίζωσαν και διακρίθηκαν στην Ελλάδα. Η γη της Καππαδοκίας ανέδειξε τον τελευταίο άγιο, σύγχρονο των ημερών μας, τον γέροντα Παΐσιο τον Αγιορείτη από τα Φάρασα. Η Καππαδοκία προσέφερε τον έναν από τους δυο νομπελίστες ποιητές μας, τον Γεώργιο Σεφέρη. Αλλά και ο βραβευθείς με Όσκαρ, για την ταινία του «Αμέρικα-Αμέρικα», σκηνοθέτης Ηλίας Καζάν, από την Καππαδοκία προερχόταν. Και βεβαίως εμβληματικές προσωπικότητες με παγκόσμια ακτινοβολία στο χώρο της οικονομίας, όπως ο Αριστοτέλης Ωνάσης και ο Πρόδρομος Μποδοσάκης Αθανασιάδης ήταν Καππαδόκες».
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος συνέχισε λέγοντας ότι «δυο είναι κάθε χρόνο τα σημαντικά γεγονότα για τους προσφυγογενείς από την Καππαδοκία. Το «Γαβούστιμα», η Πανελλήνια Σύναξη Καππαδοκών, και σημαντικότερο το ετήσιο προσκύνημα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη στην αγιοτόκο γη. Θα ήθελα, εδώ από τα Φάρσαλα και το 19ο Γαβούστιμα, να απευθύνω έκκληση σε κάθε πατριώτη, σε κάθε Έλληνα που έχει συναίσθηση του ιστορικού βάρους που κουβαλάμε ως έθνος στις πλάτες μας για τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης των αλησμόνητων πατρίδων της καθ' ημάς Ανατολής, και ιδιαίτερα σε όσους έλκουν καταγωγή από τα Ματωμένα Χώματα της Μικρασίας. Μη λησμονάτε την Καππαδοκία! Στηρίξτε το προσκύνημα της Καππαδοκίας. Χάρη στις άοκνες προσπάθειες του πατριάρχη του Γένους, τον οποίο έχω την ευλογία τα τελευταία σχεδόν 15 χρόνια να συνοδεύω στην αγιοτόκο γη, ακούγεται η ρωμαίικη λαλιά και ορθόδοξοι ψαλμοί σε αλειτούργητες για δεκαετίες, μετά την σφαγή της Σμύρνης, εκκλησίες. Έχουμε χρέος να ανάβουμε ένα αγιοκέρι για όσους αφήσαμε πίσω, στην άλλη πλευρά του Αιγαίου. Τους ειρηνικώς και μαρτυρικές τελειωθέντες. Θα παρακαλούσα την Πανελλήνια Ένωση Καππαδοκικών Σωματείων να δει πώς κάθε χρόνο κάποιοι Σύλλογοι θα οργανώνουν το προσκύνημα των μελών τους στην Καππαδοκία. Είναι χρέος και υπόσχεση...
Με αυτές τις σκέψεις και πάλι θέλω να σας καλωσορίσω στα Φάρσαλα, να συγχαρώ το Πολιτιστικό Σύλλογο Μικρασιατών επαρχίας Φαρσάλων -τον οποίο παρακολουθώ από την ίδρυσή του- για τη μεγάλη αυτή διοργάνωση, καθώς επίσης την Περιφέρεια Θεσσαλίας και το Δήμο Φαρσάλων που τη στηρίζουν. Και φυσικά τους εθελοντές που αθόρυβα εργάστηκαν για την επιτυχία».
Ο Νίκος Τσιλιμίγκας, επικεφαλής της αντιπολίτευσης στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων στην ανάγκη στήριξης της παράδοσης, αλλά και στο ένδοξο παρελθόν των μεγάλων Καππαδόκων, όπως ο Άγιος Βασίλειος, ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης και o Αγιορείτης Άγιος Παΐσιος με την μακρόχρονη ιστορία τους. Στην συνέχεια έδωσε συγχαρητήρια στον τοπικό πολιτιστικό Σύλλογο Μικρασιατών επαρχίας Φαρσάλων και στην πρόεδρο κ. Κοντοπούλου, για την άρτια διοργάνωση αυτής της κορυφαίας Πανελλήνιας Σύναξης Καππαδόκων στην πόλη των Φαρσάλων.
Η εκδήλωση και το δεύτερο βράδυ ξεκίνησε με θεατρικό δρώμενο από τους Καππαδόκες με θέμα τον διωγμό και στη συνέχεια ακολούθησαν τα χορευτικά συγκροτήματα, ενώ το βράδυ έκλεισε με γλέντι και χορό για όλους τους παρευρισκόμενους.
Πλήθος κόσμου και επισήμων μεταξύ αυτών ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Β. Κόκκαλης, οι βουλευτές Λάρισας Μ. Χαρακόπουλος και Β. Κέλλας, ο Δήμαρχος Φαρσάλων Άρης Καραχάλιος, ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης της Περιφέρεια ς Θεσσαλίας Ν. Τσιλιμίγκας με τον αντιπρόεδρος του Περιφερειακού συμβουλίου Θεσσαλίας Κ. Τύμπας, καθώς και ο περιφερειακός σύμβουλος κ. Καραμπάτσας, καθώς και δημοτικοί σύμβουλοι της πόλης και εκπρόσωποι συλλόγων και φορέων της επαρχίας παρέστησαν. Ακολούθησαν τα χορευτικά από όλους τους Συλλόγους που συμμετείχαν στην Πανελλήνια Σύναξη.
Οι εκδηλώσεις της δεύτερης ημέρας έκλεισαν μέσα σε κλίμα ευφορίας και ελπίδας, με τη φύτευση του δέντρου της ελιάς των Μικρασιατών της Ελλάδας.
- Την Κυριακή (27/08) ο κύκλος των πανηγυρικών εκδηλώσεων του Γαβουστίματος ολοκληρώθηκε με την τελετή ονοματοδοσίας της Πλατείας Μικρασιατών στα Φάρσαλα και τη μεταφύτευση της ελιάς των Μικρασιατών στον χώρο.
Κατά την τελετή η πρόεδρος των Μικρασιατών επαρχίας Φαρσάλων Βάσω Κοντοπούλου ανέφερε: «Είναι μία ιδιαίτερη ημέρα για εμάς και είμαστε συγκινησιακά φορτισμένοι που αυτό εδώ το πάρκο σήμερα θα ονομαστεί «Πλατεία των Μικρασιατών». Έτσι δικαιώνεται ένα μεγάλο κομμάτι των ανθρώπων αυτού του τόπου που ήρθαν εδώ από τις απέναντι πατρίδες, πριν από 95 χρόνια. η σκέψη όλων μας σήμερα, είναι στα αγαπημένα μας πρόσωπα που δεν είναι πια ανάμεσα μας... Ευελπιστούμε αυτός ο χώρος μελλοντικά να φωτίζει τις αλλοτινές πατρίδες με όλες τις μορφές της τέχνης, ζωντανεύοντας έτσι μνήμες που τόσο άδικα προσπάθησαν να σβήσουν από το μυαλό μας. Θα ήθελα μέσα από την καρδιά μου για άλλη μια φορά να ευχαριστήσω τον Δήμαρχο μας Άρη Καραχάλιο και τους συνεργάτες του.
Ο Δήμαρχος Φαρσάλων Άρης Καραχάλιος, εμπνευστής της σχετικής ονοματοδοσίας, ανέφερε στον λόγο του τα εξής: «Ολοκληρώνονται σήμερα, εδώ, οι τριήμερες πανηγυρικές, εξαιρετικά επιτυχημένες εκδηλώσεις του 19ου Γαβουστίματος, συνδιοργανωτής των οποίων υπήρξε ο Δήμος Φαρσάλων. Εχθές, στον χώρο της σκεπαστής αγοράς μέσα σε κλίμα ευφορίας και ελπίδας, φυτεύθηκε το δέντρο της ελιάς των Μικρασιατών της Ελλάδας.
Η μεταφύτευση του τώρα στον συγκεκριμένο χώρο μας δίδει την αφορμή να συμβολίσουμε ες αεί, έμπρακτα, την ξεχωριστή αξία και σημασία του μικρασιατικού ελληνισμού για εμάς, με την απόδοση το ονόματός του σε τούτη την πλατεία της πόλης, η οποία θα ονομάζεται από τούδε και στο εξής ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ».
Ενώ κλείνοντας τον λόγο του επισήμανε ότι «για τον Δήμο Φαρσάλων αποτελεί συνειδητή επιλογή να αποδίδει τέτοια τιμή σε όλους τους ιδιαίτερους τόπους καταγωγής εκείνων των κατοίκων της πόλης που μετοίκησαν εδώ από αλλού, αλλά έκαναν τα Φάρσαλα τόπο της καρδιάς τους και του μέλλοντός τους. Η αρχή έγινε το 2012 με την ονομασία της οδού Καλαρρυτών. Η συνέχεια γίνεται σήμερα με την πλατεία Μικρασιατών. Θα συνεχίσουμε δίνοντας το όνομα όλων των επιμέρους τόπων καταγωγής των κατοίκων της πόλης σε ανώνυμες οδούς και πλατείες.»
- Στο τέλος, η αυλαία για την 19η πανελλήνια Σύναξη Καππαδοκών – Γαβούστιμα 2017, έπεσε με τη συνεδρίαση όλων των συλλόγων στο Αίγλη Palace όπου και αποφασίστηκε, με τη στήριξη όλων, το επόμενο Γαβούστιμα 2018 να αναλάβει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Καππαδοκίας Αξενών, με έδρα την Θεσσαλονίκη και με Πρόεδρο κ. Κώστα Αβανίδη. Θα συγκληθεί Δ.Σ. από τον Σύλλογο ώστε να αναλάβουν το επόμενο κορυφαίο γεγονός για τους Καππαδόκες. Έως ότου να παρθεί η τελική απόφαση, η εικόνα του Αγίου Βασιλείου θα παραμείνει στα Φάρσαλα και στα χέρια του τοπικού συλλόγου.
