Η εκδήλωση μνήμης άρχισε στις 11.00 π.μ., σε μια ιδιαίτερα συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα, παρουσία συγγενών των θυμάτων, του Δημάρχου Φαρσάλων Άρη Καραχάλιου, του πρώην Δημάρχου Πορταριάς Πηλίου Βασιλείου Κοντορίζου, του Αντιδημάρχου Ηλία Χολέβα, του Αντιπροέδρου του Περιφερειακού Συμβουλίου Κωνσταντίνου Τύμπα, του Προέδρου της Τ.Κ. Δασολόφου Χρήστου Βασιλόπουλου, των Δημοτικών Συμβούλων Δέσποινα Συροπούλου, Κική Παναγιωτοπούλου, Χριστόδουλος Παπαγεωργίου και Σπύρος Τσιάμπας και κατοίκων της περιοχής.
Μετά την επιμνημόσυνη δέηση, ακολούθησαν ομιλίες για το ιστορικό της εκτέλεσης των 40 πατριωτών από τους: Βασίλειο Κοντορίζο, πρώην Δήμαρχο Πορταριάς Πηλίου και Άρη Καραχάλιο, Δήμαρχο Φαρσάλων και εν συνεχεία έγινε προσκλητήριο των εκτελεσθέντων.
Ομιλία πρώην Δημάρχου Πορταριάς Πηλίου Βασιλείου Κοντορίζου:
«Ιστορία σημαίνει γνώση. Σημαίνει μνήμη και κυρίως ....καθαρή εθνική μνήμη, αμόλυντη από κάθε μορφής κομματισμό, που επιδιώκει να την μετατρέψει σε εργαλείο σκοπιμοτήτων.
Βρισκόμαστε και πάλι φέτος στον ιερό αυτό χώρο της θυσίας των δεκάδων συμπατριωτών μας από το Πήλιο και την ευρύτερη περιοχή του, οι οποίοι, πριν από 73 χρόνια, στα μαύρα χρόνια της ναζιστικής κατοχής, έπεσαν θύματα του μίσους των κατακτητών και των ντόπιων προδοτών συνεργατών τους.
Ο κτηνώδης απαγχονισμός των 40 αθώων πατριωτών, μεταξύ των οποίων και μιας εγκύου γυναίκας, ως αντίποινα για την επίθεση των αντιστασιακών δυνάμεων του ΕΛΑΣ κατά των Γερμανών κατακτητών και των ΕΑΣΑΔιτών προδοτών, στο σιδηροδρομικό σταθμό του Ορμάν Μαγούλα, είναι το απεχθές ιστορικό γεγονός.
Οι δυνάμεις της οργανωμένης λαϊκής αντίστασης αγωνίζονταν τότε για να ματαιώσουν την διαρπαγή των σιτηρών του θεσσαλικού κάμπου από τους ναζί, οι οποίοι συνεπικουρούμενοι από τους ντόπιους εγκληματίες των ΕΑΣΑΔ διέπραξαν ένα ακόμη έγκλημα πολέμου εις βάρος αθώων αμάχων.
Την βαρβαρότητα των Γερμανών μπορεί κανείς να την ερμηνεύσει. Ήταν ξένοι εχθροί, με ψυχές δηλητηριασμένες από την σατανική χιτλερική ιδεοληψία.
Την κτηνωδία, όμως, των ΕΑΣΑΔιτών αλητών εις βάρος των Ελλήνων συμπατριωτών τους δεν τη χωράει ο νους του ανθρώπου.
Διέπραξαν απείρως χειρότερα εγκλήματα κατά της πατρίδας που τους γέννησε και του λαού της, απ' όσα οι ξένοι κατακτητές! Επιβεβαιώνεται έτσι δραματικά το ιστορικό αξίωμα ότι η ειδεχθέστερη μορφή πολέμου είναι η εμφύλια διαμάχη. Οι ξένοι λαοί, μετά τον τερματισμό του μεταξύ τους πολέμου, σύντομα συνάπτουν πάλι διπλωματικές σχέσεις. Οι λαοί όμως, που διχάζονται εμφυλιοπολεμικά, φέρουν για δεκαετίες στο συλλογικό τους υποσυνείδητο πληγές δυσεπούλωτες, ιδιαίτερα μάλιστα όπου υπάρχουν δυνάμεις οι οποίες επιμένουν να τις διατηρούν ανοιχτές.
Σήμερα, παριστάμεθα στον ιερό αυτόν τόπο ως Έλληνες πατριώτες και ως Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Ως πατριώτες τιμούμε την μνήμη των αδικοχαμένων αθώων πατριωτών από τις δυνάμεις του κακού και προσφέρουμε το δάκρυ της καρδιάς μας ως σπονδή στη μεγάλη τους θυσία.
Ως Χριστιανοί συμπροσευχόμαστε με την Εκκλησία μας για την ανάπαυση των ψυχών τους και υποσχόμαστε να διατηρούμε ακέραια και συνεχή την ιστορική μας μνήμη. Γιατί όποιος λαός ξεχνάει ή διαγράφει το ιστορικό του παρελθόν, είναι καταδικασμένος να διαγραφεί ο ίδιος από την ιστορία.»
Ομιλία Δημάρχου Φαρσάλων Άρη Καραχάλιου, με την οποία ο Δήμαρχος σκιαγράφησε τα γεγονότα της εποχής, με βάση τέσσερα έγγραφα, που βρέθηκαν σε φάκελο της τότε κοινότητας Δασολόφου:
«Σας καλωσορίζω σε αυτόν εδώ το μαρτυρικό τόπο, όπου την 31η Μαΐου 1944, πριν 73 χρόνια 40 Έλληνες πατριώτες εκτελέσθηκαν με απαγχονισμό από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής και τους συνεργάτες τους.
Ιδιαίτερα καλωσορίζω τους συγγενείς των εκτελεσθέντων πατριωτών, που παρευρίσκονται σήμερα μαζί μας και τιμούν με την παρουσία τους τη σημερινή εκδήλωση.
Εκδήλωση μνήμης, ιστορικής μνήμης και ημέρας απόδοσης τιμής και ευγνωμοσύνης.
Σε εκείνους που αγωνίσθηκαν και παρέμειναν πιστοί μέχρι τέλους, σε αξίες και ιδανικά.
Σε εκείνους που εκτελέστηκαν περήφανοι για τις ιδέες και τα πιστεύω τους.
Σήμερα, στο χώρο τούτο, τιμούμε τους αγώνες και τις θυσίες των ηρώων του λαού μας.
Αυτή είναι η ιστορική ευθύνη μας και αυτή επιτελούμε απέναντι σε αυτούς, που με τις ηρωϊκές πράξεις τους σηματοδοτούν την ιστορία, αλλά και απέναντι στις γενεές που έρχονται.
Επιτρέψτε μου, να σκιαγραφήσω τα πράγματα με βάση τέσσερα έγγραφα, που ευρέθησαν σε φάκελο της τότε κοινότητας Δασολόφου:
α. Μία ανακοίνωση, χωρίς ημερομηνία, ακριβές αντίγραφο για την εφημερίδα «Ταχυδρόμος» του Φελντ Κομμαντάνς.
β. Μία βεβαίωση του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού της 4ης Φεβρουαρίου 1983 – Κατάλογος Εκτελεσθέντων.
γ. Την από 15 Απριλίου 1980 απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου Δασολόφου, «περί καθιερώσεως τελέσεως επιμνημοσύνου δεήσεως την 30η Μαΐου, εκάστου έτους, για τους 40 εκτελεσθέντες στον Κάτω Δασόλοφο υπό των Γερμανών, κατά την κατοχήν».
δ. Την από το Μάιο του 2013 ανάρτηση του Δήμου Φαρσάλων για την εκδήλωση μνήμης, με παράθεση του χρονικού της εκτέλεσης, όπως εκφωνήθηκε από τον Θανάση Θεοχάρη, αντιστασιακό, κάτοικο Σιτοχώρου.
α. Ανακοίνωσις, άνευ ημερομηνίας
«Την 24ην Μαΐου 1944, κομμουνιστική τρομοκρατική ομάς επετέθη εναντίον αμαξοστοιχίας επί της γραμμής Τρικάλων-Βόλου και εις τον Σταθμόν Ορμάν Μαγούλα, τραυματίσασα και φονεύσασα αριθμόν τινά Γερμανών στρατιωτών. Επειδή ετραυματίσθη και απήχθη αριθμός τις Ελλήνων πολιτών, αποδεικνύεται σαφώς, ότι οι εγκληματίαι ούτοι ευρισκόμενοι εις την υπηρεσίαν της Μόσχας, δεν διστάζουν να προξενήσουν εις ειρηνικάς ελληνικάς οικογενείας βαρύ πένθος. Ο Γερμανικός Στρατός, όμως, δεν είναι διατεθειμένος να ανεχθεί Πολσεβικικάς μεθόδους και εγκλήματα και θεωρεί εαυτόν ηναγκασμένον να εφαρμόσει αυστηρά μέτρα. Εις αντίποινα διά την επίθεσην ταύτην, απηγχονίσθησαν, κατά τον στρατιωτικό νόμον, 40 πρόσωπα, κρατούμενα παρά των Γερμανικών Αρχών και καταγόμενα εκ της περιφέρειας ταύτης, άτινα καθώς απεδείχθη πλήρως ευρίσκοντο εις σχέσεις μετά των τρομοκρατικών ομάδων.
Ο Φέλντ Κομμαντάνς»
β. Βεβαίωσις του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού της 4ης Φεβρουαρίου 1983
«Βεβαιούται, ότι οι αναφερόμενοι (σαράντα τον αριθμόν) στην παρακάτω κατάσταση εκτελέστηκαν με απαγχονισμό από τις Γερμανικές Αρχές Κατοχής την 31η Μαίου 1944 στο ΟΡΜΑΝ ΜΑΓΟΥΛΑ (σημερινό Δασόλοφο του Νομού Λαρίσης).
γ. Η με αριθμό 7/15-4-1980 απόφαση Κοινοτικού Συμβουλίου Δασολόφου, με την οποία έγινε κατά πλειοψηφία αποδεκτή η εισήγηση του Προέδρου, Γεωργίου Σπανού και αποφασίσθηκε η καθιέρωση της 30ης Μαΐου κάθε έτους ως ημερομηνίας τελέσεως επιμνημοσύνου δεήσεως στο μνημείο Σ.Σ. Κάτω Δασολόφου.
Υπερψήφισε ο εισηγητής Πρόεδρος Γ. Σπανός και ο Νικόλαος Μακρυγιάννης, κατεψήφισαν οι Θεόδωρος Μανίκας και Βασίλειος Ντοκούζης, με απόντα τον Ευάγγελο Ντοκούζη.
δ. Το χρονικό της ημέρας από τον Θανάση Θεοχάρη, Μάιος 2013
«Στις 23 Μάη 1944, γίνεται γνωστό ότι πρόκειται να μεταβεί για το Βόλο ισχυρή δύναμη ταγματασφαλιτών του ΕΑΣΑΔ.
Αμέσως, μία ίλη ιππικού με διοικητή τον αξιωματικό Κοντούλη και καπετάνιο τον Μίμη Μπουκουβάλα έρχεται στο δάσος του Ορμάν Μαγούλα και περιμένει ειδοποίηση. Επίσης, αρκετή δύναμη του ΕΛΑΣ της Επαρχίας μετακινείται τη νύχτα για την ίδια θέση.
Στις 24 Μάη, ο σταθμάρχης του Δεμερλί ειδοποιεί με τηλέγραφο το σταθμάρχη Ορμάν Μαγούλα, ότι τρία βαγόνια με ΕΑΣΑΔίτες ταξιδεύουν για το Βόλο. Ο ΕΛΑΣ πιάνει θέσεις μέσα στα σπαρτά κοντά στο σταθμό και στον πάνω όροφο του κτιρίου, ο ΕΑΜ στη δεύτερη ζώνη για εφεδρεία. Μόλις το τρένο έφτασε, κάποιος φωνάζει με τον τηλεβόα, ότι θέλουν τους προδότες του ΕΑΣΑΔ. Οι Γερμανοί αντιδρούν με χειροβομβίδες και μυδράλια και ο ΕΛΑΣ με πολυβόλα. Γίνεται μάχη με τέσσερις (4) Γερμανούς νεκρούς και δύο (2) ΕΛΑΣίτες τραυματίες.
Στις 29 Μάη καταφθάνει φάλαγγα από Τζέημς γερμανικά. Από το ένα κατεβαίνουν άνδρες του ΕΑΣΑΔ Δεμερλί και από το άλλο όμηροι από στρατόπεδα του Βόλου και της Λάρισας – ανάμεσά τους και ο ΕΛΑΣίτης Νίκος Μάντζαρης από το Πολυνέρι. Οι ΕΑΣΑΔίτες κρεμούν σχεδόν γυμνούς σαράντα (40) πατριώτες (39 άνδρες και 1 γυναίκα) στα δένδρα και στα κτίρια του Σταθμού.
Τα θύματα ήξεραν, ότι πάνε για εκτέλεση και είχαν το κουράγιο να μας αφήσουν τα ονόματά τους σε μία κάλτσα, που τη βρήκαν οι πατριώτες, που τους ξεκρέμασαν και φρόντισαν για την ταφή τους σε ομαδικό τάφο.
Μετά από αυτή τη βίαιη εκτέλεση, ο κόσμος εξαγριώθηκε. Στις 18 Ιούνη κατεβαίνουν σε συλλαλητήριο διαμαρτυρίας 1.000 γυναίκες της επαρχίας μας στο γερμανικό φρουραρχείο (σπίτι Τσιτσιλώνη) και ζητούν να σταματήσει η τρομοκρατία, τα πλιατσικολογήματα και να διαλυθεί ο ΕΑΣΑΔ».
Και καταλήγει την ομιλία του ο Θανάσης Θεοχάρης:
«Αργότερα, ο ΕΑΣΑΔ εισέπραξε αυτό που του άξιζε, όταν ο ΕΛΑΣ χτύπησε τους προδότες στη φωλιά τους στο Δεμερλί, στις 1-2 Σεπτέμβρη 1944 και τους διέλυσε».
Φίλοι και φίλες,
Ο Δήμος Φαρσάλων με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου στις 16/5/2017 αποδέχτηκε την πρόταση του Προέδρου της Τ.Κ. Δασολόφου, Χρήστου Βασιλόπουλου, και την εισήγηση του Αντιδημάρχου, Δημητρίου Μπαμπανίκα, και αποφάσισε να καθιερώσει την 31η Μαΐου κάθε έτους, ως ημέρα μνήμης και τιμής των εκτελεσθέντων πατριωτών.
Θέλουμε να διατηρηθεί άσβεστη η ιστορική μνήμη και η θυσία των εκτελεσθέντων.
Θέλουμε να τιμούμε τους πατριώτες που έχασαν τη ζωή τους για την ελευθερία.
Θέλουμε τα μηνύματα της θυσίας να μην καταπέσουν στη λήθη και την άγνοια.
Να μην ξεχνούμε τις θλιβερές, μα και ηρωικές επετείους του λαού μας και τα μηνύματα θάρρους και ιδανικών, που εκπέμπουν αυτές, για αρχές και αξίες, με κυρίαρχες τον σεβασμό της ανθρώπινης ζωής και των κανόνων της ηθικής, αλλά και της εδραίωσης της ειρήνης σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Τιμή και δόξα στους Μάρτυρες της Ελευθερίας».
Η τελετή ολοκληρώθηκε με κατάθεση στεφάνων από τους κατοίκους της Πορταριάς Πηλίου εκ μέρους των συγγενών των θυμάτων, τον Πρόεδρο της Τ.Κ. Δασολόφου, τον Δήμαρχο Φαρσάλων και εκ μέρους της Παράταξης Θεσσαλών Συμπολιτεία τον αντιπρόεδρο του Περιφερειακού Συμβουλίου Κωνσταντίνο Τύμπα.
